Urząd Gminy Wodynie Biuletyn Informacji Publicznej

Numer karty:

97

Typ:

A - dla zabytków nieruchomych

Rodzaj:

cmentarze

Wojewodztwo:

mazowieckie

Powiat:

siedlecki

Gmina:

Wodynie

Miejscowość:

Wola Wodyńska

Adres:

Wola Wodyńska

Lokalizacja:

Na północno-wschodnim krańcu miejscowości

Funkcja obiektu:

Cmentarz

Rodzaj użytkowania:

kultowe

Nr ewidencyjny działki:

540

Typ własności:

komunalna

Stan zachowania:

dobry

Datowanie:

1939 r.

Uwagi:

O świcie 10 IX 1939 r. 11 dywizjon pancerny mjr. Stefana Majewskiego, należący do Mazowieckiej BK, rozpoczął odwrót znad Bugu do rejonu Kąty Czernickie. Ze względu na zły stan dróg dywizjon skierowano drogą okrężną przez Radzymin, Rembertów i Okuniew. Marsz po zatłoczonych drogach był powolny i powodował duże zużycie sprzętu. Dopiero po południu 11 IX dywizjon dołączył do brygady i stanął na postój koło folwarku Poręby Leśne jako jej odwód z zadaniem dalszego marszu przez Mińsk Mazowiecki - Kałuszyn do Broszkowa. Jadąc przez Stanisławów 11 dywizjon pancerny, przy którym znajdował się dowódca Mazowieckiej BK płk J. Karcz, osiągnął trakt brzeski na zachód od Mińska Mazowieckiego. Okazało się, że szosa jest zatarasowana oddziałami i taborami wojskowymi oraz wszelkiego rodzaju pojazdami cywilnymi. W tej sytuacji dowódca brygady zezwolił mjr. S. Majewskiemu zboczyć na szosę Kołbiel - Latowicz - Seroczyn i dalej przez Skórzec do Broszkowa. 12 IX przed południem 11 dywizjon pancerny osiągnął Seroczyn. Po drodze opuścił oddział dowódca brygady, który omijając Kałuszyn udał się do Broszkowa bocznymi drogami. Za Seroczynem jadący w straży przedniej 1 pluton samochodów pancernych został ostrzelany przez nieprzyjaciela, zajmującego wzgórze położone o półtora kilometra na wschód od wioski. Polacy odpowiedzieli ogniem z działek i karabinów maszynowych. Dwa samochody niemieckie stanęły w płomieniach, ale i jeden samochód 1 plutonu został rozbity. Po pewnym czasie Niemcy rozwinęli się do natarcia. Pod silnym ogniem przeciwnika 1 pluton samochodów pancernych musiał wycofać się na skraj wsi. W skład napotkanego pod Seroczynem oddziału niemieckiego wchodziły: kompania motocyklistów, dwa plutony piechoty zmotoryzowanej oraz pluton samochodów pancernych z pułku SS "Deutschland". Był to oddział bojowy DPanc."Kempf" z grupy standartenfuhrera Felixa Steinera (grupy "S"), kierującej się z Siedlec na Żelechów.
Do natarcia na wzgórze mjr S.Majewski rzucił szwadron rozpoznawczy czołgów kpt. Stanisława Spodenkiewicza, który wyparł Niemców, niszcząc pociskami zapalającymi jeden czołg. Nieprzyjaciel rozwinął jednak swe siły i wtargnął do Seroczyna. Polacy musieli cofać się za wąską, ale bagnistą w tym miejscu rzekę Świder, skąd ograniczyli się do prowadzenia walki ogniowej. Dla osłony prawego skrzydła został wykorzystany sformowany po drodze z rozproszonych żołnierzy dość silny oddział piechoty pod dowództwem oficera łączności 11 dywizjonu por. Jarosława Hermana, któremu przydzielono dwa czołgi. Na odgłos walki nadjechała po pewnym czasie od strony Kuflewa 62 samodzielna kompania czołgów rozpoznawczych kpt. Stanisława Szapkowskiego oraz część jakiejś baterii artylerii z rozbitej większej jednostki. Przy ich pomocy mjr S .Majewski postanowił wznowić natarcie na Seroczyn. Na prawym skrzydle ugrupowania polskiego miały działać czołgi 11 dywizjonu , na lewym, z lasu Borki w kierunku Łomnicy, 62 kompania czołgów rozpoznawczych, w centrum zaś, na wprost mostu - pluton samochodów pancernych. Natarcie ruszyło z dużym impetem zaraz po południu, ale nie przyniosło powodzenia. Pierwszy samochód pancerny, który przejechał most, został rozbity strzałem z działka przeciwpancernego, a czołgi utknęły na podmokłych łąkach. Tymczasem nadjechały główne siły grupy F.Steinera, który wprowadził do walki kompanię ciężkich karabinów maszynowych , II dywizjon pułku artylerii SS wraz z ciężką baterią, a do kontrataku na swym prawym skrzydle skierował 6 kompanię 7 pułku czołgów. Z braku piechoty i odpowiedniego wsparcia artylerii, pod silnym przeciwuderzeniem niemieckim z obu skrzydeł, wspartym potężnym ogniem artylerii, atak polski został odparty.
Pluton techniczny 11 dywizjonu wraz z całym zapasem paliwa, który na początku boju znajdował się w Seroczynie, odjechał drogą na Stoczek Łukowski i został odcięty od reszty oddziału. Paliwo w wozach bojowych zaczęło się wyczerpywać, a wspierającej baterii skończyła się amunicja. W tej sytuacji w obawie przed okrążeniem, mjr S.Majewski przerwał walkę i pod osłoną piechoty por. J. Hermana i kompanii czołgów rozpoznawczych wycofał się do Latowicza, gdzie nastąpiła zbiórka kolumny. Niemcy nie zorganizowali pościgu, gdyż zabagniony teren utrudniał użycie czołgów. W zabudowaniach Seroczyna pozostała odcięta część oddziału por. J. Hermana, która dołączyła do dywizjonu kilka dni później.
Bój pod Seroczynem, który przez wiele godzin związał znaczne siły DPanc."Kempf", zakończył się nieznacznymi stratami. 11 dywizjon pancerny miał 4 wozy rozbite oraz kilku zabitych i kilkunastu rannych żołnierzy. Straty kompanii czołgów rozpoznawczych nie zostały ustalone. Niemcy pozostali na miejscu i nie wznowili ruchu ku Wiśle. Starcie pod Seroczynem było jednym z nielicznych w kampanii wrześniowej 1939 r. bojów spotkaniowych dwóch oddziałów pancerno-motorowych. Nieprzyjaciel posiadał przewagę w ludziach i sprzęcie, nie mógł jej jednak wykorzystać z powodu złych warunków terenowych. Na uwagę zasługuje duch zaczepny, zarówno dowódcy, jak i całego polskiego oddziału, który usiłował nie tylko bronić pozycji, ale również kontratakować.

Data ewidencji:

08 sierpnia 2016 14:24

Wprowadzający:

Katarzyna Gil

Plan zagospodarowania przestrzennego

brak